Ocena Ryzyka Maszyn w Kontekście Dyrektywy Maszynowej 2006/42/WE
W dynamicznie rozwijającym się świecie technologii oraz powstawaniu nowych typów maszyn i urządzeń, zapewnienie zgodności z wymaganiami dyrektywy maszynowej 2006/42/WE na podstawie odpowiednich norm jest zadaniem skomplikowanym. Kluczowym elementem w takich przypadkach jest przeprowadzenie pełnego procesu oceny ryzyka zgodnie z metodologią opisaną w normie PN-EN ISO 12100.
Główne Etapy Oceny Ryzyka
Podstawowym krokiem oceny ryzyka jest analiza zagrożeń. Polega ona na identyfikacji potencjalnych scenariuszy niebezpiecznych spośród różnych kategorii zagrożeń, takich jak:
- Mechaniczne
- Elektryczne
- Termiczne
- Związane z hałasem
- Związane z drganiami
- Związane z promieniowaniem
- Powodowane materiałami i substancjami
- Powodowane nieprzestrzeganiem zasad ergonomii
- Wynikające ze środowiska, w którym użytkowana jest maszyna
- Kombinacje zagrożeń
Analiza zagrożeń pozwala na wyobrażenie sobie potencjalnych scenariuszy awaryjnych (przyczyna >> czynniki umożliwiające >> skutek), które mogą nie być oczywiste podczas projektowania. Każdemu zdarzeniu przypisuje się kategorię ciężkości prawdopodobnych skutków, od pomijalnych po śmiertelne oraz statystyczną częstość wystąpienia.
Redukcja Ryzyka
Po ocenie ryzyka, które powstaje na podstawie kombinacji ciężkości skutków i ich częstości, konieczne jest jego zredukowanie. Stosujemy w tym celu uznane metody zgodne z dobrymi praktykami inżynierskimi i normami, takimi jak:
- PN-EN 60204 – dla instalacji elektrycznej,
- PN-EN ISO 13850 – dla funkcji zatrzymania awaryjnego,
- PN-EN 13857 – dla bezpiecznych odległości dostępu do części niebezpiecznych,
- Innych, zgodnie z zapotrzebowaniem.
Środki Zaradcze
Stosowanie odpowiednich środków zaradczych może wpłynąć na:
- Ciężkość ewentualnych skutków
- Czas ekspozycji człowieka na niebezpieczne oddziaływanie maszyny
- Możliwość uniknięcia zagrożenia w momencie jego wystąpienia
- Statystyczną częstość wystąpienia niebezpiecznego zdarzenia
Wymagane Umiejętności
Analiza ryzyka maszyn wymaga nie tylko umiejętności analitycznych, ale również dogłębnej znajomości budowy maszyn oraz ich systemów: elektrycznych, hydraulicznych i pneumatycznych. Niezbędna jest także wiedza na temat norm i specyfikacji stosowanych w analizie.